بررسی پدیدۀ رمزگردانی با نگاهی به گفتار دوزبانه‌های ارمنی- فارسی تهرانی

در جوامعی که بیش‌از یک زبان در آنها وجود دارد، شاهد تماس یا برخورد زبان‌ها به شکل‌های مختلف هستیم. از جمله پیامدهای برخورد زبانی، رمزگردانی است که به استفادۀ متناوب از دو یا چند زبان، در یک پاره‌گفتار، گفته می‌شود. افراد دوزبانه غالباً در حین گفت‌وگو از زبانی به زبان دیگر روی می‌آورند. یکی از جوامع دوزبانه در ایران را دوزبانه‌های ارمنی- فارسی تشکیل می­دهند. مقاله حاضر به بررسی پدیده رمزگردانی در دوزبانه های ارمنی- فارسی تهرانی می­پردازد. این بررسی بر اساس داده‌هایی است که از ده ساعت مکالمات روزمرۀ ارامنۀ تهرانی گردآوری شده است. در بررسیِ رمزگردانیِ برون‌جمله‌ای، از دیدگاه بلوم و گامپرز (1972)، و در بررسیِ رمزگردانیِ درون‌جمله‌ای از مدل میرز- اسکاتن (1993، 2002) استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده‌ها نشان می­دهد که در مکالمات دوزبانه‌های ارمنی- فارسیِ تهرانی به زبان ارمنی، رمزگردانی از هر دو نوع اتفاق می‌افتد و رمزگردانیِ درون‌جمله‌ای از بسامد بسیار بالایی برخوردار است.